گزارش ویژه

«جایی برای ادبیات نبود؛ آدم‌ها حرف‌شان نمی‌آمد»

مریم محمدی: بحران سیاسی سال گذشته در ایران، نه تنها بر روندهای جاری در سیاست و اقتصاد اثر گذاشت که در همه‏ی عرصه‏های اجتماعی، فرهنگی، ادبی و هنری اثرگذار بود. با فرزانه‏ طاهری، مترجم ایرانی و مدیر بنیاد گلشیری در این باره گفت‌وگو کرده‌ام. ایشان از بهت جامعه‌ی ادبی در سال‌ای که گذشت می‌گویند و به بازخوردی که ترجمه‌ی آخرشان، «خانم دالووی» در این سال داشته‌است، اشاره می‌کنند.

در جست‌وجوی نان و آزادی

ناصر غیاثی: هر روز هزاران آفریقایی برای یافتن آینده‌ای به‌تر با پشت سر گذاشتن سفری طاقت‌فرسا و پررنج به سمت اروپا می‌آیند. این آینده عبارت است از یافتن کار پست در مزارع، آشپزخانه‌ها و ساختمان‌سازی در ایتالیا، فرانسه و آلمان، با حقوق ساعتی سه یورو و بدون هرگونه بیمه‌ای. فابریسیو گاتی، روزنامه‌نگار ایتالیایی با عده‌ای آفریقایی در این مسیر هم‌سفر شد و گزارش‌اش را در کتابی به نام «بلال» منتشر کرد.

«تختی» پهلوان و قهرمان مردم بود، نه حاکمان

ایرج ادیب‌زاده: هفدهم دی‌ماه، ٤٢ سال از مرگ جهان پهلوان غلام‌رضا تختی، گذشت. یکی از قهرمانان پرافتخار کشتی ایران و جهان در صحنه‌های المپیک و جهانی که به دلیل روحیه‌ی جوان‌مردی، منش و اخلاق پهلوانی که ریشه در فرهنگ ایران دارد، هم‌چنان در میان مردم محبوب و فراموش‌نشدنی باقی مانده است. از مسلم اسکندر فیلابی در باره‌ی راز جاودانگی و محبوب بودن غلام‌رضا تختی ‌پرسیدم.

وبلاگ‌ها در خط مقدم جنبش اعتراضی

امید حبیبی‌نیا: روز دوشنبه به مدت ۲۴ ساعت دسترسی نزدیک به یک میلیون کاربر وبلاگ‌های پرشین‌بلاگ به وبلاگ‌های خود به دلیل فیلتر شدن این سایت در داخل ایران ناممکن شد. برخی فیلتر شدن این سایت را در آستانه بیست و هفتم شهریور (روز موسوم به قدس) که مخالفان در صدد راهپیمایی علیه دولت هستند، نشانه دیگری از وخامت اوضاع در کشور یافته بودند.

صد نفری که باید بشناسید

زنیس، ترجمه‌ی ناصر غیاثی: عنوان اصلی شماره‌ی تابستانی مجله زنیس: «صد نفری که باید بشناسید» و عنوان فرعی آن: «چه کسانی آینده‌ی خاور نزدیک را در دست دارند؟» است. نویسندگان و هم‌کاران این شماره‌ی مجله شخصیت‌های مهم و تأثیرگذار را در بیست و شش کشور منطقه و در ده مورد برگزیده‌اند و درباره‌ی هر کدام مطالبی به اختصار نوشته‌اند. گزارشی که در پی می‌آید، ترجمه‌ی خلاصه‌ای از توصیف مجله‌ی یادشده از شخصیت‌های تأثیرگذار ایرانی است.

خبرنگاران بازداشت شده

اشپیگل آن‌لاین، ترجمه‌ی ناصر غیاثی: هر سه شهروند آمریکایی دستگیر شده در ایران ژورنالیست‌اند‌. حالا نگرانی‌ها در مورد این زندانیان زیاد شده است. ناظران بیم آن دارند که ممکن است تهران نیز، هم‌چنان که اخیراً کره شمالی، تلاش کند آمریکا را تحت فشار بگذارد. حتا همکاران این گروه سه نفره به آن‌ها انتقاد دارند: آن‌ها در منطقه‌ی آلوده به مین در جست‌وجوی چه بودند؟ آخرین نشانه‌ی حیات یک تلفن بود. وقتی شین باوئر با موبایل به دوستش، شون مکفسل از خودش خبر داد، ساعت به وقت محلی دقیقاً سیزده و سی و سه دقیقه بود.

گزارش یک فرار: زندگی خانواده‌ام را به خطر انداخته‌ام

اشپیگل آن‌لاین، ترجمه‌ی ناصر غیاثی: نگین فراری است. دو هفته است، در هتلی در استانبول زندگی می‌کند، ۲۰۰۰ کیلومتر دور از شهرش تهران، جدا از همسر و دو فرزندش. سوار هواپیما شد چون شواهدی در دست بود که می‌خواهند او را به زندان بیاندازند. چرا که اطلاعات او را زیرنظرگرفته بود. می‌گوید: «من انقلابی مادرزاد نیستم» و سیگاری روشن می‌کند «فقط امیدوارم خدا مرا ببخشد که زندگی خانواده‌ام را به خطر انداخته‌ام.» نگین 36 ساله، زنی کوتاه قد و زیباست. چشم‌های سیاه غمگینی دارد و یک خال‌کوبی روی بازوی چپش است: قلبی پاره پاره. زیاد سیگار می‌کشد.

مهربان، مثل روزهای انقلاب ۵۷

ناصر غیاثی: سال‌های زیادی بود که در شهری مثل برلین که به روایتی هفت هزار ایرانی در آن زندگی می‌کند، به زحمت می‌شد بیست ـ سی نفر برای یک شب شعر یا داستان‌خوانی و یا نمایش جمع کرد. اما نخسین جرقه‌های هم‌دلی را روز رأی‌گیری می‌دیدی: صف‌های طولانی، چهره‌های شاداب و لبخند به لب و امیدوار. امروز همه دسته دسته در تظاهرات شرکت می‌کنند، از صد و هشتاد کشور جهان تومار امضا می‌کنند، دور هم در میدان‌ مرکزی شهر محل زندگی‌شان جمع می‌شوند و شمع روشن می‌کنند، آکسیون پشت آکسیون می‌گذارند، همه با هم مهربان‌اند و یک دل، مثل روزهای انقلاب ۵۷.

آمدن میرحسین موسوی، تاکتیک یا تشتت؟

فرهاد سامانی: چهره این هفته رادیو زمانه میرحسین موسوی است که آمدنش به صحنه انتخابات با حرف و حدیث‌های فراوانی همراه بود. دیگر چهره‌های این هفته کریس براون، خواننده آر اند بی، اکبراعلمی، نماینده سابق مجلس، اکبرهاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان رهبری، منتظرالزیدی، خبرنگارشبکه العراقیه، مندی مور، خواننده و سیندی چاپلین، بازیگر؛ هستند.

پایان سکوت میرحسین موسوی در دانشگاه تهران

فرهاد سامانی: میرحسین موسوی به غیبت ۱۱ ساله در دانشگاه تهران پایان داد و به مناسبت شصت و ششمین سالگرد تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران حرف‌هایی بر زبان آورد که با کف و سوت دانشجویان همراه بود. نخست وزیر دوران جنگ برای آنکه نسل سوم ایرانیان پس از انقلاب بیشتر با افکار و عقایدش آشنا شوند، محافظه کاری را تا حدی کنار گذاشت و نسبت به توقیف کتاب‌ها، بسته شدن روزنامه‌ها، دولتی شدن روحانیت، دخالت نهادها در امور شخصی مردم، سوداگر شدن جامعه، بی‌توجهی به عزت مردم، تحریک قدرت‌های جهان و رواج صدقه پروری انتقاد کرد.

خاتمی در گیر و دار آمدن

فرهاد سامانی: چهره اول این هفته رادیو زمانه محمد خاتمی است که حضور خود را در انتخابات اعلام کرد، اما هنوز هم به طور رسمی کاندیداتوری خود را اعلام نکرده است. دیگر چهره‌های این هفته بهرام بیضایی کارگردان سینما، یوهانا سیو داتوتیو نخست وزیرهمجنسگرای ایسلند، عزت‌الله نگهبان پدر باستانشناسی نوین ایران، مجتبی هاشمی ثمره مشاور ارشد محمود احمدی‌نژاد، رجب طیب اردوغان و جیکوب زومای نازمزد ریاست جمهوری آفریقای جنوبی هستند.

کروبی رودرروی سپاه و بسیج

فرهاد سامانی:‌ چهره اول این هفته رادیو زمانه مهدی کروبی است که نامه انتقادآمیزش به عالی‌ترین مقام نظامی ایران، سروصدای زیادی در محافل رسانه‌ای به پا کرد. دیگر چهره‌های این هفته جان اپدایک نویسنده آمریکایی، ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه، گرهارد شرودر صدراعظم سابق آلمان، حسن خجسته معاون سابق رادیو، جرج میشل فرستاده اوباما به منطقه خاورمیانه و احسان قائم مقامی استاد بزرگ شطرنج ایران است.

اوباما، رویایی که به حقیقت پیوست

فرهاد سامانی:‌ چهره این هفته رادیو زمانه باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا است که در هفته گذشته مراسم سوگند وی برگزار شد. دیگر چهره‌های این هفته، عادل فردوسی‌پور مجری برنامه ٩٠، کاکا هافبک باشگاه آث میلان، میشل اوباما بانوی اول آمریکا، رامون کالدرون رئیس سابق باشگاه رئال مادرید، چزلی سولنبرگر خلبان محبوب آمریکایی و عذرا جعفری اولین شهردار زن افغانستان است.

دردسرهای گزارش اولین خبر برای خضرشاهین

فرهاد سامانی:‌ چهره اول این هفته رادیو خضرشاهین خبرنگار فلسطینی العالم است که خبر حمله زمینی ارتش اسرائیل به غزه را زودتر از موعد مقرر منتشر کرد. دیگر چهره‌های این هفته رادیو زمانه غلامحسین پیروانی سرمربی تیم ملی فوتبال المپیک، وست لیک جنایی‌نویس برجسته آمریکایی، آدولف مرکله ثروتمند آلمانی، داریوش مصطفوی مدیرمستعفی باشگاه پرسپولیس، بیل ریچاردسون فرماندار ایالت نیومکزیکو و استیو بالمر مدیر اجرایی شرکت مایکروسافت است.

دستگیری شیرین عبادی هزینه دارد

فرهاد سامانی:‌ چهره اول این هفته رادیو زمانه شیرین عبادی است که این روزها به طور مرتب نامش در رسانه‌های جهان تکرار می‌شود. دیگر چهره‌های این هفته شیخ حسینا سیاستمدار زن بنگلادشی، محمدرحمانیان کارگردان تئاتر، ساموئل هانتینگتون نظریه‌پرداز سیاسی آمریکا، حسین علیزاده آهنگساز، راد بلاگوویچ فرماندار سابق ایالت ایلی نویز و محمدعلی جعفری فرمانده سپاه پاسداران ایران هستند.

«حفظ حکومت از جان امام زمان (عج) مهم‌تر است»

فرهاد سامانی: چهره اول این هفته رادیو زمانه بهرام بیضایی است که وارد هشتمین دهه زندگی خود شده است. دیگر چهره‌های این هفته دیوید بکهام بازیکن آث میلان ایتالیا، محمود المشهدانی رئیس مستعفی پارلمان عراق، غلامحسین الهام سخنگوی دولت، احمد البداوی نخست وزیر مالزی، باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا و لانسانا کونته دیکتاتور گینه‌ای است.

لنگه کفشی که توجه رسانه‌ها را جلب کرد

چهره اول این هفته رادیو زمانه منتظر الزیدی، خبرنگار شبکه البغدادیه است که با پرتاب کفش به سوی جورج بوش به چهره مشهور رسانه‌های جهان تبدیل شد. دیگر چهرهای این هفته رضا ارحام صدر، کمدین ایرانی، محمد خاتمی رییس‌جمهور سابق ایران، نوشاد عالمیان پینگ‌پنگ‌باز جوان ایرانی، دکترحسین میرشمسی پدر واکسن ایران، برنارد میدوف (یا میداف) بزرگ‌ترین کلاهبردار جهان و هرست تاپر بازیگر نقش سربازرس درک هستند.

اعتراض به حضور نیکی کریمی در والس

فرهاد سامانی: چهره اول این هفته‌ی رادیو زمانه نیکی کریمی است که حضورش در جایزه ادبی والس سر و صدای فراوانی را به پا کرده است. دیگر چهره‌های این هفته سعید‌علی حسینی، وزنه‌بردار، نسرین ستوده و عبدالفتاح سلطانی، حقوقدان و فعال حقوق بشر، بریتنی اسپیرز، خواننده و استیون چو، برنده نوبل فیریک و لیلا حاتمی، بازیگر سینما و تلویزیون است.

«حماسه ساز ملبورن» جنجال آفرید

فرهاد سامانی: چهره اول این هفته رادیو زمانه خداداد عزیزی است که جنجال تازه‌ای را در فوتبال ایران به پا کرده است. دیگر چهره‌های این هفته هیلاری کلینتون وزیرخارجه آمریکا، ماهاتیر محمد نخست وزیر سابق مالزی، رومن پولانسکی کارگردان سینما، مایکل فلپس بهترین ورزشکار جهان در سال ۲۰۰۸، کریستیانو رونالدو برنده توپ طلا و مرحوم مسعود آذرنوش باستان‌شناس برجسته ایرانی است.

مایکل جکسون با اسلام خبرساز شد

چهره این هفته رادیو زمانه مایکل جکسون خواننده پاپ است که شایعه گرویدن او به اسلام به یکی ازخبرهای مهم رسانه‌های سرگرمی در جهان تبدیل شد. دیگر چهره‌های این هفته مرحوم احمد آقالو بازیگر، وحید شمسایی بازیگرفوتسال، سعید مرتضوی دادستان دادگاه انقلاب، دیوید میبلند وزیرامورخارجه انگلیس، میشل سلیمان رئیس جمهور لبنان و محمدباقرقالیباف شهردار تهران هستند.