Oct 2009

میلان کوندرا، بار دیگر در معرض اتهام

ناصر غیاثی: سال گذشته، درست در چنین روزهایی نام میلان کوندرا بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاد و روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها از او نام بردند؛ این بار نه به عنوان نویسنده و روشن‌فکر بل‌که به عنوان متهم به جاسوسی برای رژیم کمونیستی چکسلواکی سابق. هفته‌ی گذشته بار دیگر این اتهام مطرح شد، این بار با سندی که تأییدی بر سند پیشین است.

شیدا قره‌چه‌داغی، از معدود آهنگ‌سازان زن ایرانی

محمود خوشنام: شیدا قره‌چه‌داغی نخستین موسیقی را در سال ۱۳۵۱ برای فیلم کوتاه «هفت شهر عشق»، ساخته‌ی علی‌اکبر صادقی نوشت که بعد موسیقی برای فیلم‌های دیگری چون «تداعی» از نورالدین زرین‌ کلک، «دوباره نگاه کن» از فرشید مثقالی و «چنین کنند حکایت» از محمدرضا اصلانی را به دنبال آورد. او برای دو صفحه‌ی داستانی از محمود آزاد تهرانی و عباس کیارستمی نیز موسیقی نوشته است.

هرتا مولر، رانده شده به درون تنهایی

ناصر غیاثی: برخی از منتقدین مولر می‌گویند، درون‌مایه‌ی آثار او یک‌نواخت است، تغییر نمی‌کند، او فقط از گذشته می‌نویسد، از دیکتاتور و سکوریتاته. می‌نویسد: «چاره‌ی دیگری ندارم. وقتی پشت میزتحریر می‌نشینم، خودم را در چهارچوب قرار نمی‌دهم. موقع نوشتن باید به آن جایی بروم از نظر درونی که بیشترین زخم را خورده‌ام، وگرنه اصلاً لازم نبود بنویسم.» برخی هرتا مولر را «وقایع‌نگار زندگی روزمره در دیکتاتوری» می‌نامند.

شهرداد روحانی، آهنگسازی از نسل موسیقی‌دانان پیشرو

محمود خوشنام: سال‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی تحولی چشم‌گیر در میزان و عرضه‌ی موسیقی پیشرو در ایران به وجود آمد. حضور رهبران جوان که به تناوب ارکسترهای موجود را رهبری می‌کردند، سبب شد که آثار آهنگ‌سازان ایرانی جای بیشتری در رپرتوآر ارکسترها پیدا کند. در برنامه‌های پیشین، از چند تن از اینان یاد کردیم و اینک نوبت به «شهرداد روحانی» رسیده است.

اول شکم، بعد اخلاق؟

ناصر غیاثی: وقتی صحبت از آزادی در چین به میان می‌آید، رییس هیأت رسمی دولت چین می‌گوید: «حقوق ابتدایی در قانون اساسی چین آمده است. اما در مورد آزادی تفاسیر مختلفی موجود است. وقتی مردم چیزی برای خوردن ندارند، این حقوق ابتدایی کمک چندانی به آن‌ها نمی‌کند.» و بعد به آلمانی فصیح از برتولت برشت نقل قول می‌آورد: «اول شکم، بعد اخلاق.»و سپس وی و هیئت همراه او سالن را ترک می‌کنند.

«تبعید، چه واژه‌ی عجیبی»

ناصر غیاثی: بیست و سومین شماره‌ی فصل‌نامه‌ی باران، در گستره‌ی فرهنگ، ادبیات، تاریخ و سیاست منتشر شد. فصل‌نامه‌ی باران زیر نظر مسعود مافان، مدیر نشر باران، هر شماره خود را به یک موضوع اختصاص داده و سردبیری آن شماره را هم به یک نفر واگذار می‌کند. موضوع اصلی این شماره به سینمای تبعید اختصاص دارد و سردبیری آن نیز به عهده‌ی محمد عقیلی است.

«زندگی همه‌اش خوردن و خفتن نیست»

محمود خوشنام: در میان آهنگسازان قدیم و جدید مغرب زمین اندک نیستند کسانی که به آفرینش موسیقی برای خردسالان از طریق قصه‌های موزیکال پرداخته‌اند. در ایران پیش از انقلاب نیز برخی از آهنگسازان پیش‌رو به این مهم پرداخته و آثار دل‌پذیری برای کودکان و نوجوانان بوجود آورده‌اند. یکی از این افراد رامین انتظامی است که قصه‌ی موزیکال او با عنوان «شیر و موش»، چندسالی پیش از سوی بنگاه معتبر «دویچه‌ گرامافون» در سطح جهان انتشار یافته است.