کنگره‌های احزاب اصلاح‌طلب و حمایت از خاتمی

مریم محمدی

روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در تهران، دو اجلاس مهم در حوزه‏ی فعالیت‏های سیاسی، برگزار شد.

نشست سراسری «حزب کارگزاران سازندگی» که روز پنجشنبه پایان یافت و هم‏چنین کنگره‏ی یازدهم «حزب مشارکت ایران اسلامی» که از همین روز آغاز به کار کرد. در گفت‌وگو با برگزارکنندگان و میهمانان این دو اجلاس، گزارشی تهیه کرده‏ام.

نخست در گفت‌وگو با آقای محمد عطریانفر، از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، از برنامه‏ها و مضامین طرح شده در اجلاس این حزب، پرس‌وجو کرده‏ام:

اجلاسی که حزب کارگزاران چهارشنبه و پنجشنبه در تهران برقرار کرده بود، به یک معنا می‏تواند گردهمایی برای یک نوع الفت حزبی باشد و هم‏چنین گفت‌وگو پیرامون مسایل سیاسی روز، از جمله مساله‏ی انتخابات پیش رو.

در شرایط فعلی نیازمند بودیم که مقداری نیروهای حزبی‏‏مان را توجیه کنیم و مشخصا با برخی اظهارنظرها که دوستان ما از شهرستان‏ها و برخی از چهره‏های دعوت شده در جلسه داشتند، توانستیم این فضا را مقداری روشن کنیم و به مجموعه‏ی فعالیت‏های حزبی اعضای حزب کارگزاران کمک کنیم.

مضمون اصلی اجلاس دو روزه‏ی شما انتخابات و سیاست‏گذاری در مورد انتخابات بود.

دقیقا همین‏طور است. به خصوص جناب آقای کرباسچی، دبیرکل حزب، در نشست پایانی کنگره جمع‏بندی مشخصی از مجموعه‏ی ظرفیت‏های بالقوه که از پیش وجود داشته، محورهایی از ضعف عمل‏کرد دولت جناب آقای احمدی‏نژاد، که متاسفانه ایشان از فرصت‏ها موجود نتوانست استفاده کند، ارائه داد.

در محور سوم هم راه‏کارهایی را که به عنوان سرمشق فعالیت‏های انتخاباتی در قالب یک برنامه‏ی راهبردی، از نظر حزب کارگزاران و از ناحیه‏ی جبهه‏ی اصلاحات می‏تواند پیش رو مطرح باشد، طرح و همه‏ی این‏ها را در دسته‏بندی مشخصی ارائه کرد.

میهمان اجلاس شما، به جز آقای کروبی و آقای خاتمی، چه کسانی یا از چه نیروهایی بودند؟

در جلساتی که اصلاح‏طلب‏ها برگزار می‏کنند، دو تیپ آدم دعوت می‏شوند؛ برخی نیروهای درون تشکیلاتی و درون حزبی هستند که شامل ۴۰۰ نفر از دبیران مسئول در استان‏ها و شهرستان‏های کشور می‏شود.

گردهمايي سراسری حزب كارگزاران سازندگي باحضور خاتمی/ عکس از حميد فروتن -ايسنا

البته چهره‏های شاخص سیاسی کشور از کلیه‏ی احزاب سیاسی مثل حزب مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، نهضت آزادی، حزب اعتماد ملی، گروه‏های خط امام، آقای دکتر حسن روحانی از حزب اعتدال و توسعه در این جلسه حضور داشتند.

نمایندگان مجلس و برخی از چهره‏های شاخص سیاسی از جریان اصول‏گرا نیز از نیروهایی بودند که دعوت کارگزاران را اجابت کردند.

با یکی از میهمانان این اجلاس، آقای عیسی سحرخیز، روزنامه‏نگار و تحلیل‏گر سیاسی در تهران، صحبت می‏کنم:

از نظر من، شرایط بسیار جالب بود که هم‏زمان اجلاس سراسری و کنگره‏ی دو حزب اصلی که اصلاح‏طلب‏ها در آن نقش دارند، برگزار می‏شود و در هر دو شاهد حضور جریان‏های سیاسی مختلف از گروه‏های اصلاح‏طلب و حتی در مورد اجلاس کارگزاران، مواردی از جریان‏هایی که به محافظه‏کاران نزدیک هستند، بودیم.

همچنین شاهد این مساله بودیم که سه نامزد مقطع انتخابات، آقای خاتمی، آقای کروبی و آقای روحانی در آن‏جا حضور پیدا کردند.

جمع‏بندی پایانی اجلاس را چطور ارزیابی می‏کنید؟

در صحبتی که آقای کرباسچی به عنوان جمع‏بندی داشت، دو استراتژی کلی را مطرح می‏کرد که رویکرد انتخاباتی داشت.

در یکی بحث ائتلاف بسیار گسترده را مطرح می‏کرد و بحث یک اتحاد ملی برای نجات از آن چیزی که آقای احمدی‏نژاد نمایندگی می‏کند و به یک معنا، جبهه‏ای وسیع در نفی و کنار گذاشتن آقای احمدی‏نژاد.

نکته‏ی دوم این است که اگر این راه‏برد جواب نداد، بحث اتحاد وسیع در دل اصلاح‏طلبان و داشتن نامزدی واحد و همه در یک صف واحد، مورد تاکید قرار می‏گرفت. در ارتباط با این موارد، به خصوص مورد دوم، شاهد استقبال حضار بودیم که با کف‏زدن‏های ممتد، این موارد را تائید می‏کردند.

به سراغ کنگره‏ی حزب مشارکت می‏روم که یازدهمین کنگره‏ی این حزب است و با آقای علی مزروعی از اعضای شورای مرکزی این حزب که در کنگره حضور دارد، صحبت می‏کنم.

از ایشان می‏پرسم: مهم‏ترین مضامینی که در این کنگره طرح خواهند شد، چه‏ها هستند؟

وظیفه‏ی اصلی کنگره‏ی جبهه‏ی مشارکت که هر دوسال یک‌بار برگزار می‏شود، انتخاب اعضای شورای مرکزی و بعد از آن، دبیرکل است.

در عین حال، مسائلی که مرتبط با فعالیت‏های هر سال حزب است، در کنگره بحث می‏شود. چون انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده، مهم‏ترین واقعه‏ی سیاسی ایران است، طبعا بخش اصلی کنگره معطوف به این بحث خواهد بود و این که حزب چه استراتژی در انتخابات آینده پی‏گیری خواهد کرد.

در امر انتخابات، به نظر می‏آید که حزب مشارکت انتخاب خودش را انجام داده و آن آقای خاتمی است. آیا همین‏طور است؟

بله. استراتژی که در حزب هم مورد بحث قرار گرفته و تصویب شده، ائتلاف با گروه‏های اصلاح‏طلب است و این که مجموعه‏ی گروه‏های اصلاح‏طلب با یک کاندیدای واحد وارد انتخابات بشوند.

از نظر ما، مصداق این نامزد واحد آقای خاتمی است. ولی طبعا باید منتظر روزهای آینده بمانیم که نامزدهای جبهه‌ی اصلاح‏طلب به طور مشخص معلوم شود. پذیرفته شده که در پایان امسال، کاندیدای اصلی مورد توافق انتخاب شود.

یعنی ممکن است که اصلاح‏طلبان با کاندیداهای متعددی وارد صحنه‏ی انتخابات بشوند و در فرصت نهایی، بر روی یک کاندیدا اجماع کنند؟

این بیشتر برمی‏گردد به درخواستی که بعضی از گروه‏های اصلاح‏طلب داشتند. اگر بخواهیم ائتلاف کنیم، باید روی میانگین این گروه‏ها حرکت کنیم. این الان در ائتلاف پذیرفته شده و فکر می‏کنیم خودش یک ظرفیت‌سازی است برای این که کاندیداهای احتمالی اصلاح‏طلبان بتوانند فعالیت‏هایشان را انجام دهند، مباحث انتخاباتی را مطرح کنند، فضای سیاسی کمی جان بگیرد و باز شود. در آخر فردی که می‏تواند رأی‏آور باشد و پیروزی اصلاح‏طلبان را به همراه داشته باشد، انتخاب شود.

ترکیب میهمانان کنگره به چه صورت است؟

از همه‏ی گروه‏ها و احزابی که در کشور فعالیت می‏کنند، دعوت کرده بودیم. جایی نبود که افرادی را دعوت نکرده باشیم. همه‏ی گروه‏ها و احزاب را دعوت کردیم.

از اصول‏گرایان مشخصا…

از همه‏ی گروه‏های اصول‏گرا دعوت کرده بودیم.

آیا شرکت کردند؟

متاسفانه ندیدم. ولی شاید من دقت نکرده‏ام. اما کسی را ندیده‏ام.

از ملی ـ مذهبی‏ها چطور؟

بودند؛ آقای دکتر پیمان، آقای مهندس سحابی، آقای مهندس توسلی و همین‏طور نهضت آزادی پیامی را خطاب به جبهه‏ی مشارکت فرستاده بود.

نظر یکی از این میهمانان، دکتر جبیب‏الله پیمان از شورای فعالان ملی مذهبی را در مورد سخنرانی آقای میردامادی در جلسه‏ی افتتاحیه، سوال می‏کنم:

ایشان سیاست‏های دولت فعلی را نقد کرد و با مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که ناشی از این سیاست‌های غلط و انحراف (به فرموده‏ی ایشان‏) از خط انقلاب به وجود آمده و این که بازهم راه‏ چاره اصلاحاتی است که در مقابل این موانع و مشکلات ادامه دارد و بر ادامه‏ی آن تاکید داشت. هم‏چنین انتخاباتی که در پیش است، بازهم فرصتی است که بتوان شرایط را تغییر داد.

به هرحال بخش عمده‏ی سخنرانی ایشان این بود که قرار بود انقلاب چه نوع کارهایی انجام بدهد و قرار نبود این کارهایی که شده، انجام بگیرد.

بنابراین حالا، اصلاحات هدفی جز برگرداندن وضع موجود به آن‏چه که انقلاب می‏خواسته، نیست.

همان‏طور که در جریان هستید، این برنامه‏ی اصلاحی را حزب مشارکت درنظر دارد با گزینه‏ی انتخاباتی‏اش که آقای محمد خاتمی است، انجام دهد.

از طرفی در جمع فعالان ملی مذهبی هم صحبت از کاندیداتوری آقای سحابی است. ممکن است در این مورد توضیحی بدهید؟

روش مشارکتی که در مبارزات انتخاباتی پیش گرفته‏ایم، این است که آن چه الان می‏تواند مفید باشد، اعلام برنامه‏ها و دیدگاه‏هایی است که هم روی آگاهی مردم تاثیر می‏گذارد و به مطالبات‌شان جهت می‏دهد و هم ممکن است نوعی تعهد و مسئولیت برای نامزدهای ریاست جمهوری به وجود بیاورد.

روی این تاکید داریم که نیاز جامعه و اولویت‏های برنامه‏ی یک رییس جمهور در شرایط فعلی چه باید باشد. نکته‏ی دوم، این است که در حال حاضر تکثر نامزدهای انتخاباتی در این مرحله‏ی اول، منفی نیست. به ‏شرطی که برنامه‌های‏شان را ارائه بدهند تا مردم بتوانند داوری کنند.

ضمنا در فعالیت‏های انتخاباتی تعامل در عرصه‏ی اجتماعی تشدید شود و نیروهایی که تاکنون به دلایل محدودیت‌های مطبوعاتی، حزبی و سیاسی امکان ارتباط نداشتند، همه از این فرصت که امکان ایجاد ارتباط تا اندازه‏ی در درون جامعه بیشتر است، استفاده کنند، نامزدهای‏شان را طرح کنند و برنامه‏هایشان را بدهند و با مردم صحبت کنند. خود این هم آگاهی را بالا می‏برد و هم ممکن است مشارکت را افزایش دهد.

در این مرحله، اگر این دو هدف بتواند باز شود، خیلی خوب است و مهم نیست که کاندیداها متعدد باشند.
اما در مرحله‏ی دوم که وضعیت روشن‏تر می‏شود و معلوم می‏شود چه کسانی می‏توانند از نظارت شورای نگهبان عبور کنند، آن‏وقت امکان هماهنگی روی کاندیدای واحد خیلی بیشتر است.

همه‏ی نیروها می‏توانند روی نامزدی که هم شانس موفقیت‏ دارد و هم برنامه‏هایش دربرگیرنده‏ی لااقل متوسط مطالبات همگان است، تمرکز کنند.

در گفت‌وگو با آقای سحرخیز، میهمان اجلاس پایانی حزب کارگزاران سازندگی، متوجه شدیم که ایشان امروز میهمان کنگره‏ی حزب مشارکت هم بودند. نظرات ایشان را در مورد برنامه‏ی افتتاحیه‏ی کنگره‏ی حزب مشارکت می‏خوانیم:

طبیعتا باید منتظر جلسات دیگر کنگره که بعدازظهر امروز و فردا انجام می‏شود، باشیم. ولی اگر بخواهیم قضاوتی را در مورد نحوه‏ی برگزاری داشته باشیم، به نظر من، کنگره‏ی موفقی را برگزار کردند.

شاهد حضور طیف‏های مختلف سیاسی و شخصیت‏های حقیقی و حقوقی بودیم که استقبال بسیار زیادی کرده بودند و همین‏طور سخنرانی بسیار حساب‏شده‏ و به‏گونه‏ای، یک ارزیابی سی ساله از انقلاب، مقایسه‏ی شرایط گذشته و آرمان‏هایی که انقلاب به دنبال آن بود با شرایطی که الان روبرو هستیم و جامعه را به سمت بحران می‌برد.