حصر زنان در پارک‌های زنانه تهران

خبرگزاری فرانسه
برگردان: بنفشه سرتیپی

نسرین و کیمیا بلافاصله پس از عبور از گیت بازرسی در ورودی اولین و تنها پارک مخصوص زنان در تهران که از سوی مردان محافظت می‌شود، روسری‌های خود را برداشتند و سریع دکمه‌های مانتوهایشان را باز کردند.

‌این مادر و دختر وسایل پیک نیک خود را بر روی چمن‌ها گذاشتند و زیر نور خورشید داغ بهاری دراز کشیدند. گروهی از زنان هم در حالی‌که بلوزهای چسبان و شلوارهای کوتاه به تن داشتند، در کنار آن‌ها می‌دویدند.

بر اساس قوانین سختگیرانه پوشش در کشورهای اسلامی و ایران، زنان مجبور به پوشاندن موهای سر و بدن خود در ملاء عام هستند، اما شهرداری تهران ماه گذشته با افتتاح پارک «بهشت مادران» در منطقه‌ای در شمال تهران، فضایی خالی از مردان را برای زنان فراهم کرد تا هر روز به غیر از جمعه‌ها به آن‌جا بروند.

‌این پارک که بر روی تپه‌ها ساخته شده و بسیار سرسبز است با ورقه‌های آهنی چهارمتری محصور شده تا از چشمان کنجکاو در امان باشد.

‌نسرین ۳۹ ساله که در نزدیکی این پارک زندگی می‌کند و تقریباً هر روز به آن‌جا می‌رود، می‌گوید: «این پارک محل خوبی برای استفاده از هوای تازه است و بالاخره می‌توانید هر لباسی که می‌خواهید به تن کنید.»

‌در جوامع اسلامی، زنان در ملاءعام موهای سر و بدنشان را می‌پوشانند تا مردان با دیدن آن‌ها به لحاظ جنسی برانگیخته نشوند. زنان نیز به این ترتیب پاکدامنی خود را حفظ می‌کنند. اما حتی در ایران که رعایت حجاب در جامعه الزامی است، زنان قوانین پوشش اسلامی را در مکان‌هایی که ورود مردان ممنوع است به کار نمی‌برند.

‌محمد‌باقر قالیباف، شهردار تهران ماه گذشته در مراسم افتتاح این پارک گفت: «باتوجه به اعتقادات مذهبی در جامعه ما باید به گونه‌ای منطقی همه توان خود را برای محافظت از زنان به کار گیریم.»

‌در این پارک که مساحت آن ۲۰ هکتار است، کلاس‌های ایروبیک در فضای باز، پیست دوچرخه‌سواری، سالن‌های ورزش برای بازی‌های تیمی و حتی دوره‌های تیراندازی با تیر و کمان وجود دارد.

‌ناهید فوادی ۵۰ ساله که با دوستان خود که راکت‌های بدمینتون در دست دارند وارد این پارک می‌شود، می‌گوید: «ما به ویتامین دی نیاز داریم و همه این سال‌ها به سلامتی ما بی‌توجهی شده بود. ‌آن‌ها باید پارک‌هایی مثل این را در نقاط مختلف دایر کنند.»

‌برخی دیگر از زنان می گویند که در این پارک احساس امنیت بیشتری می‌کنند چرا که همه کارکنان آن، از خدمه و باغبان‌ها تا نیروهای امنیتی را زنان تشکیل می‌دهند. آن‌ها از وجود فروشندگان مواد مخدر و مزاحمان در پارک‌های دیگر گلایه می‌کنند.

پارک زنان در تهران/ عکس از AP

کارکنان مرد هم در بیرون از این پارک از آن محافظت می‌کنند. «بهشت مادران» ‌ساعت هشت شب تعطیل می‌شود که بسیاری از زنان تعطیلی در این ساعت را خیلی زود می‌دانند.

‌فریده نبوی، زن شاغل و ۴۵ ساله که از دوستان خود با ارسال پیام کوتاه خواسته است به این پارک بیایند، می‌گوید: «بسته شدن زود‌هنگام پارک، نوعی بی‌احترامی است چرا که بسیاری از زنان شاغل می‌خواهند پس از پایان کار خود برای پیاده‌روی و ورزش به پارک بیایند.»

‌برخلاف دیگر مکان‌های مختص زنان مثل استخرهای شنا، باشگاه‌های ورزشی و سالن‌های کنسرت؛ بازدیدکنندگان ملزم به تحویل دادن تلفن‌های همراه و دوربین‌های خود نیستند. پلیس ایران در حال مبارزه ‌با پخش تصاویر گرفته شده از زنان در چنین مکان‌هایی است که با استفاده از تلفن همراه صورت می‌گیرد و روی اینترنت قرار گرفته و یا به صورت سی‌دی به فروش می‌رسد.

یک مامور امنیتی که نمی‌خواهد نامش فاش شود، می‌گوید: «ما معتقدیم بهتر است به زنان اعتماد داشته باشیم. خودداری از عکس‌برداری به نفع خود آن‌ها خواهد بود.»

‌برنامه‌ها برای ساخت پارک‌های ویژه زنان در پایتخت ایران، تقریباً به یک دهه قبل یعنی نخستین شورای شهر تهران که در اختیار اصلاح‌طلبان قرار داشت باز می‌گردد. قرار بود این پارک‌ها در چند شهر دیگر مثل اصفهان، شیراز و مشهد هم ایجاد شود.

قالیباف که رقیب و منتقد محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور فعلی ایران است، در سال ۲۰۰۵ به عنوان شهردار تهران انتخاب شد. خصومت بین قالیباف و احمدی‌نژاد، یک راز آشکار در ایران است.

‌نسرین می‌گوید: «قالیباف تصمیم دارد با احداث چنین پارک‌هایی، خود را نزد زنان محبوب جلوه دهد و از این طریق در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۹ برای خود رای جمع کند.» قالیباف قصد دارد ظرف چند ماه آینده، سه پارک دیگر را نیز در پایتخت برای زنان احداث کند.

‌برخلاف استقبال آنی از پارک مختص زنان، منتقدان می‌گویند که جدایی زنان و مردان از یکدیگر، پاسخ واقعی به مشکلات اجتماعی ازجمله آزار و اذیت زنان در اماکن عمومی نیست.

‌سوگل زند، فارغ التحصیل رشته مطالعات زنان می‌گوید: «باید به مردان آموزش داده شود تا مثل یک شهروند وظیفه‌شناس به زنان احترام بگذارند.»

یک زن ۳۸ ساله مجرد هم به نام پارک اشاره کرده و می‌گوید: «می‌توان این طور تعبیر کرد که واژه بهشت مادران به این معنی است که زنان به جز نقش مادری، هویت دیگری ندارند.»

‌منتقدان همچنین درخصوص جداسازی زنان و مردانی که در جمهوری اسلامی با یکدیگر ارتباط فامیلی ندارند، نگرانند. زنان در ایران در قسمت عقب اتوبوس سوار می‌شوند و در رستوران‌های دانشگاه‌ها، راهروها و برخی کلاس‌های درس، جداسازی زنان و مردان دیده می‌شود.

با وجود قوانین سخت‌گیرانه‌ای که در این خصوص در ایران وجود دارد، کماکان زنان و مردان جوان در کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها و نیز در پارک‌ها در حالی که دست‌های یکدیگر را گرفته‌اند، دیده می‌شوند.

قالیباف می‌گوید: «در تهران ۱۵۰۰ پارک و صدها باشگاه ورزشی وجود دارد که مختص مردان است. بنابراین ایجاد چند پارک برای زنان که نیمی از جمعیت این شهر را تشکیل می‌دهند، ضروری است.»

منبع