مقاله

انکار حق حیات همجنسگرایان

مهدی طائف: در سومین کمیته‌ی مجمع عمومی سازمان ملل، اصلاحیه‌ای در مورد قانون حمایت از اقلیت‌ها به تصویب رسید که مایه‌ی تأسف جامعه‌ی اقلیت‌های جنسی در جهان شده است. از ده سال پیش قانون مذکور دولت‌ها را موظف به جلوگیری از تضییع حقوق اقلیت‌ها می‌کرد که در زمره‌ی ایشان اقلیت‌های جنسی نیز قرار داشت. این قانون دولت‌ها را موظف می‌کرد تا از حق حیات همه‌ی مردم دفاع کنند که شامل جلوگیری از قتل بر مبنای دلایل تبعیض‌آمیز نیز می‌شد.

همجنسگرایانه زندگی‌کردن

سعید: همجنسگرا بودن یعنی چی؟ سکس‌داشتن با مردهای دیگر؟ شاید. شاید هم نه. درباره‌ی زندگی همجنسگرایانه چه باید گفت؟ شاید زندگی همجنسگرایانه یک‌نوع رویکرد به زندگی باشد؛ رویکردی که ربطی به گرایش جنسی ندارد؛ این برای شما دگرجنسگراها خبری خوبی است: شما هم می‌توانید زندگی همجنسگرایانه داشته باشید.آن‌چه در زیر می‌آید توضیحی درباره‌ی تعریف همجنسگرایی و تعریف زندگی همجنسگرایانه است. این توضیح را از اندیشه‌های فوکو گرفته‌ام.

زمانه، پیشگام یک قدم تاریخی

ساقی قهرمان: گفت‌وگوی ما با مردمی است که از کودکی تا مرگ به عنوان پدر و مادر و خواهر و برادر و خویش و دوست و همکلاس و همکار و همشهری و هموطن ما را دنبال می‌کنند. ما از کودکی تا مرگ در جمع کسانی نفس می‌کشیم که به ما بی‌اعتمادند و از ما هراس دارند. یعنی، ما از کودکی تا مرگ، انگار که یا در خاک دشمن افتاده‌ایم یا در حلقه‌ی آتش گیر کرده‌ایم. این بیگانگی، پیامدش تنها تنهایی ما نیست، به خفقان و مرگ ما هم منتهی می‌شود.

نگاهی به پارادوکس هم‌جنس‌گرایی و فاشیسم

نیما شاهد: همجنس‌ستایی گرایشی آگاهانه به همجنس به عنوان یک میل نیست، بلکه اغلب ناشی از نفرت نسبت به غیر همجنس است. ستایش کور مردانگی یا زنانگی به جهت بیزاری از جنس مخالف که در زیبایی‌شناسی جنگ (فاشیسم)، مذهب (بنیادگرایی)، یا فمینیسمِ بیزار از مرد و شکل‌های دیگر سرکوب وجود دارد، یک مرحله پیش از شکل‌گیری گفتمان جنسی همجنس‌گرایان مدرن است که بر اساس نقد قدرت و سیطره شکل گرفته است.

همجنس‌گرایی ارنست همینگوی

الاهه نجفی: پروژه‌ای زیر عنوان «نامه‌های هم» اسطوره‌ای را که همینگوی و همینگوی‌پژوهان از او ساخته و پرداخته بودند، از اساس دگرگون می‌کند. همینگوی وانمود می‌کرد که یک مرد زن‌باره و محبوبِ زن‌هاست، اما تمایلات هم‌جنس‌گرایانه داشته و فقط در نامه‌های کاملاً خصوصی‌اش چهره‌ی واقعی‌اش را نشان می‌داده است. جلوه‌ی بیرونی زندگی همینگوی جنجالی و ماجراجویانه است.

هوموسکسوالیته و سوژه‌ی سیاسی

همایون سپهری: باید پذیرفت که هوموسکسوالیته کماکان برای جهان امری عجیب و مسئله‌دار است. خود عجیب بودن، نشانی آشکار از عدم پذیرش دارد. این که پدیده‌ای بعد از سال‌ها هنوز به‌عنوان یک مسئله‌ی لاینحل مطرح می‌شود، ثابت می‌کند که هوموسکسوالیته هنوز نتوانسته به‌عنوان امری کاملاً طبیعی (آن‌چنان که همه‌ی هوموسکسوال‌ها می‌خواهند) در فرم‌های متعین زیست‌مندی در جهان معاصر ظهور یابد.

سوژه، سیاست، هوموسکسوالیته

همایون سپهری: باید خوشحال باشیم در زمانه‌ای زیست می‌کنیم که قدرت مستقر (حاکمیت اسلامی) با تمام ابزارهای رسانه‌ای - امنیتی‌اش کماکان به قدرت و توان خود در محدود کردن ساحت‌های سیاسی - اخلاقی انسان‌های تحت قلمروش اطمینان کافی ندارد. مفهوم حاکمیت پیوند تنگاتنگی با انسان تحت انقیادش به مثابه موضوع یا ابژه‌ای برای زنده بودن خویش دارد. این پیوند ناگزیر است خودش را در منطق استیلا - سرکوب که خصوصیت تعیین‌کننده‌ی حاکمیت است، بازنمایی کند.

زمینه‌های ایجاد هوموفوبیا

ترجمه‌ی نیما شاهد: بیش‌تر سازمان‌های حقوق بشری مانند دیدبان حقوق بشر و عفو بین‌الملل، قوانینی که مناسبات همجنس‌گرایانه‌ی میان افراد بالغ را جرم می‌انگارد، محکوم می‌کنند. از سال ۱۹۹۴ کمیته‌ی حقوق بشر سازمان ملل حکم به این داده است که چنین قوانینی، حق حوزه‌ی خصوصی افراد که در بیانیه‌ی حقوق بشر و معاهده‌ی بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی مورد حمایت است را نقض می‌کنند.

هوموفوبیا یا ترس از افول مردانگی

ترجمه‌ی نیما شاهد: این مقاله، ترجمه و تلخیص از مدخل «هوموفوبیا» از دانش‌نامه‌ی الکترونیکی ویکی‌پدیا است. به جهت آن که مداخل این دانش‌نامه به‌طور پی‌درپی ویرایش می‌شود گاه با مقاله‌ی گسیخته‌ای روبه‌رو می‌شویم. برای روشن بودن سیر مقاله در این‌جا برخی مطالب حذف یا افزوده شده‌اند. این موضوع تحت عنوان «هوموفوبیا در ایران»، در مقاله ای جداگانه بررسی خواهد شد.

یادمان هم‌جنسگرایان در برلین

نادر افراسیابی: دو هنرمند دانمارکی به نام‌های میکائیل المگرین و اینگار دراگست در مکعبی به ابعاد سه متر و شصت سانتی‌متر در یک متر و نود سانتی‌متر یک تلویزیون مداربسته نصب کردند. در این تلویزیون فیلمی به طول یک دقیقه و نیم که در آن دو مرد یکدیگر را عاشقانه می‌بوسند به نمایش گذاشته می‌شود. صحنه‌ی بوسه‌ی دو مرد هم‌جنس‌گرا که به پایان می‌رسد، فیلم از اول تکرار می‌شود.

هوموفوبیا و «شاهدبازی» فارسی

نیما شاهد: این مقاله به نقد «شاهد‌بازی در ادبیات فارسی» سیروس شمیسا، از موضع دگرباش می‌پردازد و عناصر هوموفوبیای پنهان آن را بررسی می‌کند. از موضع پدیدار‌شناسی کار شمیسا این نقص روشی را دارد که پیش از بررسی موضوع مورد بررسی، که نسبت جنسی با آن ندارد، دست به دسته بندی، گزارش و گاهی تحلیل زده است. بنابراین در بررسی معنای متون از موضع رفتارگرایانه‌ای معیوب فراتر نرفته است.

هشت نکته درباره‌ی رژیم حقوقی هم‌جنس‌گرایی در ایران

بهنام دارایی زاده: «رژیم حقوقی رفتارهای جنسی در ایران» را می‌توان دست‌کم از دو رویکرد متفاوت مورد بررسی قرار داد. ازسویی می‌توان آن را از نگاه ارزش‌های خاص نهاد قدرت و یا شیوه ی قانون‌گذاری در این حوزه تحلیل کرد و از سویی دیگر نیز می‌توان آن را در پرتوی ساز و کار کلان دستگاه اخلاقی جامعه سنجید. به هر روی در این نوشتار کوتاه سعی می‌کنم به هر دو رویکرد فوق نگاهی گذرا داشته باشم.

ساختارشکنی همجنسگراهراسی

دیونیزوس: در این نوشتار که به همجنسگراهراسی در ایران می‌پردازد کانون نقد بر شمایل و گستره‌ی این تمدن قضیب‌سالار قرار گرفته و در پی ساختارشکنی تقابل‌های دودویی است که ریشه‌های همجنسگراهراسی از آن سرچشمه‌ها آب می‌خورد. تقابل‌هایی که پوسته‌ی حقیقت به دور خود تنیده است و در توجیه مخالفت و سرکوب همجنسگرایی بزک‌کرده می‌شود و در فقدان آگاهی از حماقت همجنسگراهراسی دل‌ربایی می‌کند.

بسترهای مبارزه با ديکتاتوری

ديونيزوس: تعصب يا تعلق نسبت به يك يا چند جنبش اجتماعی، ناشی از پيشینه‌ی تاريخی قبيله‌گرايی در اجتماع است كه سبب می‌گردد گونه‌ای مطلق‌انگاری بر ذهن انسان‌ها سايه افكند. نگاه واقع‌بينانه به اجتماع امروز ايران نشان‌دهنده‌ی خرده‌جنبش‌هايی است ـ كه چه ما بخواهيم و چه نخواهيم ـ در اجتماع وجود داشته كه در تلاش و مبارزه با حاكميت در راستای حقوق مدنی خود هستند.

هم‌جنس‌گرایی؛ خلاف سلیقه یا اخلاق؟

آرش نراقی: ذوق و سلیقه افراد درباره نوع غذا، نوع معاشران، نوع مناسبات جنسی و امثال آن، با احساساتی بسیار عمیق پیوسته است که در غالب موارد با احساسات اخلاقی اشتباه می‌شود. بنابراین چه بسا امری به لحاظ اخلاقی نکوهیده نباشد؛ اما ذوق و طبع عمومی آن را بر نتابد و آن را نوعی انحراف به شمار آورد و نسبت به آن احساس اشمئزاز کند.

غلظت «مردانگی»

آرش نراقی: به نظر می‌رسد که مقصر اصلی «مردانگی» است؛ نه «هم‌جنس‌بودن» و این نکته‌ای است که از تحلیل اسکروتن هم بر می‌آید. یعنی آن‌چه مایه‌ی بی‌ثباتی و ناپایداری روابط مردان هم‌جنس‌گرا می‌شود، ولذا ایشان را، به تعبیر اسکروتن، به سوی بی‌بند و باری جنسی می‌راند، آن نوع خصایصی است که تحت عنوان خصایص «مردانه» به پسران خود می‌آموزیم.

درباره‌ی اقلیت‌های جنسی- بخش نخست

آرش نراقی: آن‌چه می‌تواند موضوع داوری اخلاقی واقع شود، فعل مختارانه است. اگر چیزی بیرون از اختیار ما رخ دهد، ما را به خاطر آن نمی‌توان اخلاقاً ستود یا نکوهش کرد. ظاهراً تمایل جنسی فرد هم‌جنس‌گرا به هم‌جنس خود، مانند تمایل جنسی فرد غیر هم‌جنس‌گرا به غیر هم‌جنس خود غیر اختیاری است. در این صورت هم‌جنس‌گرایی، به مثابه تمایلی بیرون از اختیار فرد هم‌جنس‌گرا، مشمول هیچ داوری اخلاقی نمی‌شود.

هفت تصور غلط درباره‌ی هم‌جنس‌گرایی

مهدی همزاد: گاه شنیده می‌شود که اگر هم‌جنس‌گرایی به رسمیت شناخته شود، جامعه به خطر می‌افتد و ممکن است کودکان ما نیز هم‌جنس‌گرا شوند. از آن‌جا که هم‌جنس‌گرایی غیرانتخابی و سرایت‌ناپذیر است، گفت‌وگوی بیش‌تر درباره‌ی آن منجر به رواج آن نمی‌شود. البته با بازترشدن فضای جامعه و افزایش آگاهی، عده‌ی بیش‌تری از هم‌جنس‌گرایان می‌توانند با خود کنار بیایند و خود را همان‌گونه که واقعا هستند، بپذیرند.

نگاهی گذرا به اوریپید و کاهنه‌های باکوس

پینوکیو:«کاهنه‌های باکوس» کهن‌ترین اثر هنری بر جای مانده است که دگرباشی جنسی را موضوع اصلی خود قرار داده؛ این اثر، در دوران معاصر، بسیار مورد توجه اهل تئاتر بوده و اجراهای فراوانی از آن بر صحنه رفته. دوگانگی جنسیتی دیونیزوس را شاید بتوان با دو سرچشمگی این اسطوره تفسیر کرد. آن بخش‌هایی که از سنت آسیای صغیر و مصر به شخصیت او راه یافته‌اند در کنار آن بخش‌ها که اصل یونانی دارند... .

تاتر و هم‌جنس­گرایی

پینوکیو: تاتر بستر گفت‌وگو است و شاید روادارترین هنر. یکی از بزرگ­ترین چالش­های پیش روی هم­جنس­گرایان ایران نبود گفتمان هم­جنس­گرایی در جامعه­ی ماست. نه تنها در میان اکثریت سرراست بلکه متاسفانه در میان خود هم­جنس­گرایان. بهره­گیری از شیوه­ی بیانی تآتر می­تواند راهی برای آغاز باشد.