رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۷ اسفند ۱۳۸۷
گفت‌وگو با محمد عطریانفر و ابراهیم امینی

اگر موسوی بیاید، معادلات در هر دو جبهه تغییر می‌کند

مریم محمدی

در صحنه‏ی انتخابات ایران، برخلاف معمول رویدادهای انتخاباتی در جهان، شاهد یک ویژگی هستیم و آن این که، با هرچه نزدیک‏تر شدن به زمان انتخابات، ابهامات و سوالاتی که وجود دارند، به جای گشوده شدن، پیچیده‏تر و چشم‏انداز نهایی، مبهم‏تر می‏شود.

در حالی که بسیاری از پیش‏بینی‏ها می‏گفت، با حضور محمد خاتمی در انتخابات، شاهد انتخاباتی دو قطبی با حضور احمدی‏نژاد ـ خاتمی خواهیم بود، اکنون که کم‏تر از سه ماه به برگزاری انتخابات باقی مانده، گذشته از آن که حضور آقای خاتمی موجب اجماع همه‏ی اصلاح‏طلبان بر روی ایشان نشده و هم‏چنان دو نامزد دیگر اصلاح‏طلب، میرحسین موسوی و مهدی کروبی، مطرح هستند، در جبهه‏ی اصول‏گرایان نیز هنوز هیچ حرکت معینی مبنی بر اجماع همگی بر آقای احمدی‏نژاد یا قطعی شدن نامزدهای دیگر، به چشم نمی‏خورد.

علاوه بر تمام این‏ها، در صحنه‏های پیش انتخاباتی شاهد رویدادها و وقایعی هستیم که قابل تأمل هستند.
برنامه‏ی حضور و سخنرانی آقای خاتمی در شاه‏چراغ شیراز، توسط فرمانداری شیراز لغو و به مکان دیگری منتقل شد.

از سوی دیگر، آقای مهدی کروبی، اولین نامزد اصلاح‏طلب، برای بار دوم با ممنوعیت سخنرانی انتخاباتی خود مواجه شد.

پس از ممنوعیت سخنرانی وی در دانشگاه گرگان، امروز (چهارشنبه چهاردهم بهمن) آقای کروبی که برای سخنرانی در دانشگاه همدان، به این شهر سفر کرده بود، با درهای بسته‏ی دانشگاه مواجه و از پشت میله‏ها برای دانشجویان سخنرانی کرد.

در مورد مجموعه‏ای از این مسایل و رویدادها، با آقای محمد عطریانفر، رییس کمیته‏ی تبلیغات ستاد آقای خاتمی و هم‏چنین آقای دکتر ابراهیم امینی، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، گفت‏گوهایی کرده‏ام.

این برنامه را از اینجا بشنوید


از آقای عطریانفر می‏پرسم: با مساله‏ی لغو سخنرانی آقای خاتمی، به عنوان اولین حرکت انتخاباتی ایشان، چگونه باید مواجه شد؟

در هرحال، ما علاقه‏مند نیستیم که دولت در برابر سیاست‏های مسالمت‏جویانه‏ی تبلیغاتی آقای خاتمی این گونه برخورد کند و در مرحله‏ی مقدمات سفری تبلیغاتی انتخاباتی، مناسبات رادیکال، تند و خشن بشود.

اما اگر دولت بخواهد با سیاست‏های تزویری خود اجازه‏ی فعالیت ندهد، ما کسانی که علاقه‏مند هستیم با آقای خاتمی در مسیر انتخاباتی‏اش همکاری کنیم و ایشان را به قدرت برسانیم، به هرقیمت و با هر امکانی که خواهیم داشت، مردم را توجیه خواهیم کرد.

اگر دولت در این رابطه دست از سیاست‏های برخورد و رادیکال خود علیه ‏اقای خاتمی برندارد، مجموعاً جریان فکری آقای خاتمی و امکانات و ظرفیت‏هایی که از طریق رسانه‏های دیجیتال یا صحبت‏های رودررو که طرف‏داران آقای خاتمی با مردم خواهند داشت، جریان تبلیغی نیرومندی را به نفع آقای خاتمی دامن خواهد زد و در این مسیر طبیعتا دولت ضرر خواهد کرد.

در عین حال که این برخوردها می‏تواند منشاء شکایت‏هایی هم از طرف طرف‏داران آقای خاتمی به دستگاه قضایی، علیه دولت باشد.


محمد عطریانفر

نگران نیستید که در صورت پیروزی ایشان در انتخابات ریاست جمهوری، باز مانند گذشته، همین مخالفت‏ها مانع کار موثر ایشان در عرصه‏ی اجرایی بشود؟

آن‏چه که اشاره می‏کنید، محتمل و طبیعتاً قابل پیش‏بینی است. اما پیش‏بینی مشکلات برای آینده، نباید ما را از مسیر تکالیف اجتماعی و رسالت‏های سیاسی که به نفع مردم داریم، متوقف کند.

ما بر این باوریم که عرصه‏‏ی سیاست وعرصه‏ی رقابت‏های انتخاباتی، عرصه‏‏ای است که بر پایه‏ی نسبیت استوار است.

نسبی تصمیم می‏‏گیریم، به فراخور زمان به جمع‏بندی دست پیدا می‏کنیم و به تناسب شرایط و امکاناتی که در اختیار داریم، مقاومت می‏کنیم.

این مسیری است که در راه آزادی و در دفاع از تحکیم بخشیدن پایه‏های دمکراسی در کشورمان، باید طی کنیم وهزینه بپردازیم. این نسل باید قربانی‏های خود را تقدیم مردم کند و تکلیف تاریخی خود را ایفا کند. نسل‏های آینده هم حتما از آثار و برکات این نوع ازخود گذشتگی‏ها و فداکاری‏ها برخوردار خواهند شد.

صحنه‏ی آرایش انتخاباتی، کمی با پیش‏بینی‏های گذشته تفاوت کرده است. آقای موسوی در راه هستند، آقای کروبی و آقای خاتمی هم هستند. صحنه‏ی آتی و گام‏های بعدی را چگونه می‏بینید؟

قضاوت ما بر اساس ظواهر این است که با حضور آقای خاتمی، به‏نظر نمی‏آید آقای میرحسین موسوی، علاقه‏مند به حضور در صحنه، به عنوان نامزد انتخابات، باشد.

اما، مجموعاً یک حس عمومی این را دیکته می‏کند که آقای میرحسین موسوی پس از دو دهه سکوت و فعالیت‏های صرفاً هنری خود، علاقه‏مند است مجدداً به عرصه‏ی سیاست جامعه برگردد و کار خود را با برخی سخنرانی‏ها، اظهارنظرها و پیام‏های و مقالاتی که در برخی سایت‏ها منتشر کرده‏اند، آغاز کرده‏ است.

پیش‏بینی می‏شود، ظرف یک ماه آینده، روزنامه‏ای را تحت عنوان «کلمه سبز» منتشر کنند.

گویا برای این نشریه مجوز هم گرفته‏اند.

بله، گفته شده که مجوزی هم در اختیار دارند و اخذ مجوز کرده‏اند. با تصویری که ما از آقای میرحسین موسوی می‏بینیم، به نظر می‏رسد، ایشان استعدا حضور مجدد در صحنه را دارد.

مجموعه‏ی فعالان سیاسی و سیاست‏مداران ایرانی در حال حاضر، بر این باورند که با مسیری که آقای مهندس موسوی ترسیم کرده‏ است(انتشار یک روزنامه و یا احیاناً تاسیس یک حزب که مطرح هم شده) و یا حضور فعالانه‏ی برخی از طرف‏داران ایشان، چه بسا علی‏رغم این که گفته بود: «چنان‏چه آقای خاتمی به صحنه بیاید، ایشان دیگر احساس نیاز نمی‏کند»، در فروردین ماه سال آینده‏ی شمسی، به صحنه‏ی انتخابات برگردد.

در این صورت چه فضایی را برای صحنه‏ی نهایی تصویر می‏کنید؟

اگر ایشان به صحنه‏ی انتخابات نیاید، طبعاً مسیری که از پیش تدوین شده و اصلاح‏‏طلبان و اصول‏گراها، بر اساس داوری‏های‏شان، صحنه‏ی آرایش رقابتی خود را تدارک خواهند دید و تفاوتی با گذشته وجود نخواهد داشت.

داوطلبان با یک دو‏گانه‏ی احمدی‏نژاد ـ خاتمی روبرو خواهند بود. هرچند که اصول‏گراها علاقه‏مند هستند این ترکیب دوگانه را به چهارگانه‏ی احمدی‏نژاد خاتمی، قالی‏باف و کروبی تبدیل کنند تا بلکه بتوانند فرصت مناسب‏تری را در مرحله‏ی دوم رقابت‏های انتخاباتی، به نفع آقای احمدی‏نژاد یا قالیباف، رقم بزنند.

لاکن، اگر آقای مهندس موسوی، به هر دلیل، تشخیص بدهد که در صحنه‏ی رقابت‏ها حضور پیدا خواهد کرد، تمامی معادلات هم در حوزه‏ی اصلاح‏طلب‏ها و هم در حوزه‏ی اصول‏گرایان تغییر خواهد کرد.

با توجه به شرایط سختی که بر کشور حاکم است، چرا اصلاح‏طلبان مثل خیلی کشورهای دیگر، به یک دولت ائتلافی در مشارکت با اصول‏گرایان فکر نمی‏کنند؟

وقتی سخن از دولت ائتلافی و وحدت ملی می‏شود، منطق چنین دولتی این است که دو اندیشه‏ی اصلاح‏طلب و اصول‏گرا، اولا، روی محورهای مذاکره کننده‏‏ی داخل خود، تفاهم کنند و هر دو طیف فکری در ایران، نسبت به یک پدیده‏ی مشترک، اعتقاد واحد داشته باشند.

در رابطه با اصلاح‏طلب‏ها، دیدگاه امکان تشکیل دولت وحدت ملی وجود دارد و احتمال تحقق‏اش را تا حدودی منطقی می‏دانند. لاکن‏، در اردوگاه اصول‏گراها، به هیچ عنوان این یک پیام جامع نشد و به یک گفتمان غالب تبدیل نشد.

طبیعتا، وقتی یک طرف ماجرا، وضعیتش ممتنع باشد و جبهه‏ی امتناع تشکیل بدهد، هر مقدار هم که طرف دیگر تعلق خاطر داشته باشد و پیام را مثبت تلقی کند، این امر محقق نمی‏شود. در چنین وضعیتی، طرح موضوع دولت وحدت ملی، به این دلیل که طرف اصول‏گرا هیچ‏گاه همراهی نکرد، عملا منتفی است.

حتا، مناسب‏ترین پیام و جمع‏بندی را خود آقای ناطق نوری انجام داد که اشاره کرد: «اساساً طرح دولت وحدت ملی که بنده مطرح کردم، در نطفه خفه شد.»

به وقایعی که در جبهه‏ی هواداران آقای کروبی می‏گذرد، برمی‏گردیم و به واقعه‏ای که امروز در همدان اتفاق افتاد، می‏پردازیم. با دکتر ابراهیم امینی، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، گفت‏گو می‏کنم:

بار اول، در گرگان، از سخنرانی آقای کروبی در بین دانشجویان ممانعت به عمل آمد و رییس دانشگاه با حضور ایشان در دانشگاه مخالفت کرد.

امروز هم که قرار بود، ایشان در دانشگاه همدان در بین دانشجویان و اساتید، سخنرانی کند، دیروز عصر که به همدان رسیده بوند، هم اجازه‏ی ورود به مهمان‏سرایی را که برای ایشان و همراهان تدارک دیده شده بود، ندادند و هم این‏که اعلام کرده بودند با سخنرانی ایشان در دانشگاه همدان مخالفت شده است.

منتها آقای کروبی علی‏رغم مخالفت، در دانشگاه حضور پیدا می‏کند و وقتی ممانعت می‏کنند، در سمت دیگر نرده‏های دانشگاه، در حالی که تعداد زیادی از دانشجویان در محوطه‏ی دانشگاه، آن طرف نرده بودند و تعدا زیادی هم در خیابان جمع می‏شوند، با بلندگوی دستی سخنرانی و جلسه‏ی پرسش و پاسخ خود را انجام می‏دهد و مساله به این شکل خاتمه پیدا می‏کند.

منتها، چنین اتفاقی نشان دهنده‏ی این است که متاسفانه، این حق طبیعی‏ کاندیداهای ریاست جمهوری که دیدگاه‏ها و برنامه‏های‏شان را به گوش جامعه برسانند و حق طبیعی شهروندان، به خصوص قشر نخبه، روشن‏فکر و دانشگاهیان که برنامه‏های کاندیداها را گوش بدهند و با یک آگاهی در انتخابات شرکت کنند، رعایت نمی‏شود.

اگر این فضا تغییر نکند، فکر می‏کنید برنامه‏های انتخاباتی کاندیداها و به تبع آن، برگزاری آزاد و سالم انتخابات، چگونه پیش خواهد رفت؟

خُب این هست. اما آقای کروبی اعلام کرده است که: «اگر لازم باشد، در شهرستان‏ها چادر می‏زنم، سفرهای‏ام را ادامه می‏دهم و ارتباطم را با مردم، به خصوص دانشجویان، برقرار می‏کنم. حتا اگر در کوچه و خیابان‏ها باشد.»

تبعات نامطلوب چنین برخوردهایی برای خود دولت است که اجازه‏‏ی بیان دیدگاه‏های حتا کسانی را که درون حاکمیت هستند ولی نسبت به عمل‏کرد دولت نقدی دارند و رقیب آن به حساب می‏آیند، نمی‏دهد. ادامه‏ی چنین شرایطی، اصلا به مصلحت نظام نخواهد بود.

به نظر می‏رسد، آقای کرباسچی، سرانجام پذیرفته‏ است که مسئولیت ستاد آقای کروبی را داشته باشد. قبلا ایشان یک بار این قضیه را تکذیب کرده بود.

بله، دیروز، جلسه‏ی معارفه‏ی رسمی ایشان بود که آقای کروبی به اتفاق آقای کرباسچی در مصاحبه‏ی مطبوعاتی با خبرنگاران رسانه‏ها حضور پیدا کردند و انتخاب آقای کرباسچی، هم به عنوان مشاور عالی آقای کروبی و هم رییس ستاد، اعلام شد و جنبه‏ی رسمی پیدا کرد.

آن موقع هم تکذیب به آن معنی نشده بود که چنین مساله‏ای ممکن نیست در آینده اتفاق بیفتد. با توجه به این که آقای کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران بود، می‏خواست در فرصتی این مساله طوری مطرح شود که به روابط حزبی ایشان در داخل حزب کارگزاران هم لطمه‏ای وارد نشود.

به این ترتیب، مساله‏ی احتمال کاندیداتوری شخص آقای کرباسچی در انتخابات، از بین می‏رود.

طبیعتا وقتی ایشان هم مشاورت عالی آقای کروبی و هم ریاست ستاد ایشان را پذیرفته‏اند، قطعا خودشان کاندیدا نخواهند بود.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

بابا شمارو به خدا این مهندس رو از جولوی اسم این بابا بردارین دیگه شده اسم کوچکش. آخه کجای دنیا مدرک تحصیلی کسی جلوی اسمش میاد مثل اینکه بگی:
Mr.Engineer Bush

-- amir ، Mar 6, 2009 در ساعت 06:56 PM

با سلام
"نگران نیستید که در صورت پیروزی ایشان در انتخابات ریاست جمهوری، باز مانند گذشته، همین مخالفت‏ها مانع کار موثر ایشان در عرصه‏ی اجرایی بشود؟"
در پاسخ به این سوال شما من میخواستم بگم این مخالفتها و کار شکنی هایی‌ که با آقای خاتمی میشد در آینده هم با هر شخص دیگری جز احمدی نژاد خواهد شد و مختص آقای خاتمی نیست. این نکته‌یی است که غالبا دیده نشده و گاها به عنوان فاکتور منفی برای حضور آقای خاتمی عنوان می‌شه. همین مشکلاتی رو که برای آقای کروبی در اول کار به وجود آوردن خودش موید این نکته است. بنا بر این نمیشه گفت که آقای خاتمی نمیتونه کار مثبت کنه ولی مثلان آقای کروبی بدون مشکل میتونه کار کنه.

-- sohrab ، Mar 6, 2009 در ساعت 06:56 PM

به نظر من خاتمی به نفع میرحسین کنار وی ره!

-- د ، Mar 7, 2009 در ساعت 06:56 PM

واقعا این عادت مسخره که توسط خودمان بوجود امده و ریشه در عقده و خیلی چیزهای دیگر دارد را کنار بگذاریم در زمان هویدا بخشنامه شد دکتر ومهندس در جلوی اسامی استفاده نشود که متاسفانه جا نیفتاد

-- بهروز ، Mar 7, 2009 در ساعت 06:56 PM