رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۴ بهمن ۱۳۸۵
گفت و گو با دکتر مهران براتی ، تحلیگر مسائل سیاسی ایران ، در مورد ممانعت ایران از ورود ۳۸ بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

عکس‌العمل خیلی شدیدی در مقابل ایران انجام نمی دهند


تصویر سازی از وب سایت رسمی آژانس انرژی اتمی

پیش از این مجلس ایران مصوبه‌ای مبنی بر ایجاد محدودیت در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب کرده بود. در تحولی دیگر کمیتۀ‌ ويژه‌ی این مصوبه که زیر نظر شورای عالی امنیت ملی ایران فعالیت می‌کند، از ورود ۳۸ نفر از بارزسان این آژانس به ایران ممانعت کرد. نظر شما در رابطه با این اقدام ایران چیست واین اقدام چه تاثیری می‌تواند بر روند همکاریهای ایران و آژانس بگذارد؟

در هفته‌های گذشته، نمایندگان آژانس بخصوص برای بازدید از نیروگاه آب سنگین نطنز به آنجا رفته بودند. طبق اطلاعات بدست آمده نظربازرسان بر این بوده که آنچه به آنها نشان داده‌ شده، اصل مسئله نبوده است. از همین رو بازرسان پیگیر پیداکردن مقر اصلی نیروگاه که به نظر بازرسان آژانس به آنها اطلاع داده نشده است شده اند. در این پیگیری سوالاتی را مطرح کرده‌اند که بعد از این سئوالها گویا جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده که دامنۀ‌ فعالیتهای آژانس را محدود بکند. کمااینکه قبلا نیز بنا بر تصویب مجلس چنین قراری گذاشته شده بود. ولی مشخص نشده بود که دامنۀ این محدودیت فعالیت نمایندگان آژانس تا کجا هست، چه کاری می‌توانند بکنند و چه کاری نمی‌توانند بکنند. الان اولین پیشگیری ای که شده برای جلوگیری از این است که آژانس بپذیرد که نمی‌تواند همه جا برود و به جاهایی می‌تواند برود که رسما به دولت ایران اطلاع داده شده است. آژانس نمی تواند جاهایی که خارج از اطلاع رسمی دولت ایران به آژانس اطلاع داده می‌شود را ببیند. به احتمال قوی الان بر سر محدودیت کار آژانس نوعی چانه‌زدن در جریان هست. ولی من فکر نمی‌کنم که فعالیت آژانس را به‌کلی در ایران جلوگیری کنند.

این اعمال محدودیت تا کجا می‌تواند پیش برود؟
الان در رابطه با تصمیم تحریم شورای امنیت و تداوم آن میان فرانسه، انگلستان و آمریکا بحث هست. بحث بر سراینکه باید دامنه این تحریم‌ها گسترش پیدا بکند. این تحریم به‌تنهایی کارساز نیست. چون اصل تحریم فقط مربوط می‌شود به وسایل و تولیدات تکنولوژیکی که به صنایع اتمی و موشکی ایران ربط پیدا می‌کند. یعنی در زمینه‌های عمومی تا بحال تحریمی نشده است. احتمالا ایران هم در این درگیری با شورای امنیت از این برگ برندۀ آژانس اتمی استفاده می‌کند که چنانچه شما بخواهید کار تحریم را بیش از این به پیش ببرید، من هم به‌کلی درها را می‌بندم. آنوقت شما هیچگونه اطلاعی نخواهید داشت از اینکه فعالیت‌های اتمی من تا کجا پیش رفته است. اگر می‌خواهید این مسئله ادامه پیدا بکند و شفافیت در کار من باشد، من را بیش از این تهدید نکنید و تهدیداتی هم که کرده‌اید پس بگیرید.

ولی با توجه به این نکته،‌ چه واکنشی از کشورهای اروپایی انتظار می‌رود؟
الان واکنش اصلی از طرف کشورهای اروپایی نخواهد بود. آژانس اتمی در وین این جلوگیری از فعالیت را به شورای امنیت اطلاع خواهد داد و دوباره شورای امنیت هست که آنجا تصمیم‌گیری خواهد کرد. الان این امکان وجود دارد که همان گروه ۵ + ۱، یعنی اعضای دائمی شورای امنیت و آلمان دوباره جلسه‌ای در اروپا داشته باشند و روی این مسئله بحث بکنند،‌ ولی حدس من این نیست که الان عکس‌العمل خیلی شدیدی در مقابل این اقدام ایران انجام بدهند.

Share/Save/Bookmark